Eerder deze week waarschuwde een Amerikaanse defensiefunctionaris al voor een mogelijke terroristische aanslag. "Er is een sterke mogelijkheid dat IS-K een aanval op de luchthaven probeert uit te voeren", zei hij tegenover CNN. Donderdagochtend maakte het demissionaire kabinet bekend dat Nederland diezelfde dag nog stopt met het evacueren van mensen uit de Afghaanse hoofdstad Kaboel, vanwege de gevaarlijke situatie.

Het nieuws over de explosies zorgt meteen voor een stormvloed aan berichten op sociale media. Het gebrek aan aanwezige journalisten in het getroffen gebied zorgt er mede voor dat de nieuwsvoorziening niet altijd betrouwbaar is. Zo verschijnen er in korte tijd veel foto’s en video’s van explosies op Twitter. Maar veel van deze beelden bevatten misinformatie.

Misleidende foto’s

Twee foto’s worden al snel gedeeld op Twitter. De foto’s zijn genomen vanaf het vliegveld en ze laten enkele stofwolken te zien. De bewering bij die foto’s luidt: 'Dit is het moment wanneer de explosie plaatsvond bij het vliegveld van Kaboel'. Maar dat klopt niet. Een simpele reverse image search leert ons dat deze twee foto’s al op een eerder moment zijn genomen. AFP-fotograaf Wakil Kohsar maakte deze foto’s namelijk al op 16 augustus.  

Ook Nederlandse accounts delen misleidende beelden van de explosie. Deze foto hoort niet bij de explosies die op 26 augustus plaatsvonden in Kaboel. Dit beeld is eerder gebruikt bij een artikel over een bomaanslag in Kandahar. Dit artikel van het Iraanse nieuwsagentschap IRNA is al op 20 juli 2016 geplaatst.

Niet alleen misleidende foto’s worden veelvuldig op Twitter geplaatst, ook video’s worden massaal verspreid. Deze video toont een inslag van een bom in een stad terwijl de nacht bijna is gevallen. In de video staat een ondertitel met de tekst: ‘Beelden van de tweede explosie bij het vliegveld van Kaboel’. Deze beelden laten echter wat anders zien, namelijk een luchtaanval in Gaza op 21 augustus 2021. De beelden werden al eerder geplaatst op YouTube.

Een andere video die vaak voorbijkomt op de tijdlijn van Twitter, is deze video. Allereerst valt het op dat de omgeving uit de video vrij kaal oogt, terwijl de explosies plaatsvonden in een dichtbevolkt gebied. Na een reverse image search komen we erachter dat dit inderdaad beelden zijn van een explosie op 26 augustus, maar in een ander land. Het gaat hier om een ontploffing in een militaire opslagplaats in Kazachstan. Daarover bericht Reuters ook. 

Met deze voorbeelden houdt de stroom van misinformatie niet op. Op Twitter stuiten factcheckers op meer voorbeelden van misinformatie. De ochtend na de explosies in Kaboel, deelt een journalist van het Afghaanse nieuwsagentschap TOLOnews een nieuwe video. Op deze beelden zijn grote groepen mensen te zien nabij het vliegveld. De journalist geeft als duiding bij de beelden: "Dit is nu de situatie bij Kabul Airport nadat er gisteren twee dodelijke explosies plaatsvonden". Maar uit analyse van Bellingcat-onderzoeker Nick Waters, blijkt dat deze beelden al eerder zijn opgenomen en niet van 27 augustus kunnen zijn.