Alle post die binnenkwam verdween ongeopend onder de bank, in de oven of onder haar bed. Ze was verdoofd door de drugs en de schulden liepen op. Door een nieuw systeem is de gemeente snel op de hoogte van inwoners met financiële problemen. Ze boden hulp aan en dat werd Cheyenne’s redding.
Dat nieuwe systeem van de gemeente heet ‘vroegsignalering’. Dat betekent dat de vastelastenpartners van de gemeente (woningverhuurders, energie-, waterleveranciers en zorgverzekeraars) verplicht zijn om een betalingsachterstand bij de gemeente te melden. Dat gebeurt sinds 2 jaar. Na zo’n signaal neemt de gemeente contact op met de inwoner om hulp aan te bieden. In overleg komt er dan een betalingsregeling of, als de schulden te groot zijn, een verwijzing naar schuldsanering.
Ze stond voor mijn deur en ik dacht, dit is mijn laatste kans. Die heb ik met beide handen aangepakt.
Een eigen thuis is essentieel
Samen met Thushari Koppejan van het gemeentelijke vroegsignaleringsteam maakte Cheyenne een overzicht van de openstaande rekeningen. De financiële problemen werden aangepakt en maatschappelijk werk hielp haar met de andere problemen. Doordat de vroegsignalering goed had gewerkt, kon Cheyenne in haar appartement blijven wonen.
Het signaleren van een huurachterstand is een van die belangrijke meldingen waarop een gemeente in actie kan komen. Woningbouwcorporaties én kleine verhuurders zijn verplicht een huurachterstand te melden bij de gemeente. Maar verhuurders van een of twee woningen weten dat vaak niet, blijkt uit onderzoek van Pointer.
Huurder en verhuurder in de schulden
Als een verhuurder de huurachterstand niet meldt bij de gemeente dan lopen de schulden bij de huurder op. En als de verhuurder naar de rechter gaat om het contract te laten ontbinden, wordt die eis vaak niet toegewezen omdat er niet aan vroegsignalering is gedaan.
Dat overkwam ook Monika Reijnierse. Zij erfde een appartement van haar moeder en verhuurt het maar van vroegsignalering heeft ze nog nooit gehoord. De huurders betaalden vorig jaar iedere maand op tijd maar in februari ging het mis. De huurachterstand liep op en een brief en een gesprek veranderde niks. Monika schakelde een deurwaarder in. Die kreeg de deksel op zijn neus want er was niet aan vroegsignalering gedaan. Monika kan haar inkomsten vergeten.
Als ik had geweten van vroegsignalering hadden we misschien een partij gehad waarmee wij konden sparren en die de huurders hadden kunnen helpen met een oplossing.
Hulp geven valt niet mee
Als de gemeente wél een signaal (of meerdere) heeft gekregen, valt of staat de vroegsignalering vervolgens met de inzet en de financiële middelen die een gemeente eraan besteed. In ieder geval zijn ze verplicht na een signaal binnen vier weken contact op te nemen met de inwoner. Dat kan per mail, met een brief, appjes of een huisbezoek. Dat laatste is het meest effectief maar kost veel tijd (en dus geld). Soms bereikt het team vroegsignalering de mensen niet. En als er wel contact is, is het lastig mensen te motiveren iets in hun situatie te veranderen.
Schuldhulp: hoe eerder hoe beter
De NvvK, de koepel van schuldhulpverlenende instanties, ziet vroegsignalering 2,5 jaar na de invoering als een veelbelovende methode om mensen eerder en sneller te kunnen helpen. Mensen met serieuze schulden kosten de maatschappij per persoon sowieso 10.000 euro per jaar. Ze worden eerder ziek, zijn sneller eenzaam en verliezen hun veerkracht. Dus hoe eerder mensen geholpen worden hoe beter. Maar omdat de inzet van gemeenten onderling zeer verschilt wil het ministerie van Sociale Zaken dat er een ‘basisdienstverlening schuldhulp’komt. Zodat elke Nederlandse burger een minimumdienstverlening kan verwachten.
Schulden: voorkomen is beter dan genezen
