We hebben veel landbouwhuisdieren in Nederland. Of en hoe dat minder zou moeten, is onderwerp van veel discussie. Veel politieke partijen willen hard ingrijpen. Maar de veestapel is al heel veel gekrompen sinds 2018, zegt BBB-lijsttrekker Caroline van der Plas. "We hebben 5 miljoen varkens minder dan in 1995.” De krimp klopt, maar het cijfer van vijf miljoen niet, stelt het CBS.
Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van het AD, Nieuwscheckers en Pointer (KRO-NCRV) in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2023. Bekijk hier alle factchecks.
'Veestapel krimpt'
Caroline van der Plas van de BBB was afgelopen maandag te gast bij het Jonge Boeren Verkiezingsdebat op Aeres Hogeschool in Dronten. De krimp van de veestapel is al jarenlang onderwerp van discussie, zo ook tijdens dit debat. Boeren zouden in de huidige situatie allerlei milieugrenzen overschrijden. Linkse partijen, zoals D66 onderschrijven de krimp van de veestapel. Rechtse partijen vinden veelal dat de boeren geholpen moeten worden met innovatie. BBB vindt dat de veestapel al enorm is gekrompen. Van der Plas: "De veestapel is al heel veel gekrompen. Vanaf 2018 hebben wij 1,5 miljoen minder varkens, 200.000 minder runderen, 20.000 schapen minder en 10 miljoen kippen minder.” Volgens Van der Plas zijn er zelfs 5 miljoen minder varkens dan in 1995.
Volgens CBS- woordvoerder Peter Hein van Mulligen klopt het dat de veestapel behoorlijk gekrompen is. "Bij sommige landbouwhuisdieren is de krimp iets groter dan bij andere. Bij rundvee stelt Van der Plas dat dit aantal sinds april 2018 met 200.000 is afgenomen. Op basis van onze cijfers van april dit jaar is dat aantal afgenomen met 145.000.'' Die afname is dus minder groot dan Van der Plas stelt. In 2022 komt het totaal aan runderen in Nederland uit op 3,8 miljoen.
Bij schapen, zo stelt Van Mulligen, is die afname juist groter dan Van der Plas beweert: dat zijn er niet 20.000 maar 30.000 minder dan in 2018. En daar zijn de gevolgen van de blauwtong-epidemie nog niet eens in meegenomen. In 2022 telde Nederland 850.000 schapen.
Bij de kippen zit Van der Plas er ook naast en is de krimp spectaculairder dan de BBB-voorvrouw stelt: "Daarvoor geldt een krimp van 14,7 miljoen in plaats van 10 miljoen”, zegt Van Mulligen. In 2022 telde Nederland 99,9 miljoen kippen.
"Bij de varkens heeft ze het over een krimp van 1,5 miljoen sinds 2018 en dat klopt precies.” Maar, zo stelt de CBS-man, de vergelijking met het aantal varkens in 1995 klopt niet. Het CBS meet een afname van 3,1 miljoen varkens ten opzichte van dat jaar, waar Van der Plas het heeft over een afname van vijf miljoen.
Van Mulligen: "Het aantal varkens in Nederland sinds april van dit jaar is 10,9 miljoen, 3,1 miljoen minder dan in 1995". Volgens Van Mulligen telde Nederland in 1997 het hoogste aantal varkens ooit, met meer dan vijftien miljoen.
Conclusie:
Caroline van der Plas van de BBB heeft gedeeltelijk gelijk, de veestapel is gekrompen sinds 2018. Bij runderen minder dan ze schetste, maar bij schapen en kippen was de afname groter dan Van der Plas inschatte. Ook de varkensstapel is flink kleiner dan in 1995. Maar dat we vijf miljoen minder varkens hebben dan in 1995 klopt niet.
In aanloop naar de verkiezingen checken we beweringen van politieke partijen en politici.
