Dat blijkt uit een analyse van Pointer naar de ruim 4.700 huisartsenpraktijken die op Zorgkaart Nederland staan vermeld. Voor elke praktijk hebben we gekeken naar reistijden van 5, 10 en 15 minuten vanaf die locatie. Dit is overigens geen wettelijke norm, maar wel een richtlijn die wordt gehanteerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Deze dekkingsgebieden hebben we vergeleken met alle bewoonde gebieden in Nederland. Voornamelijk in midden-Flevoland, Oudega en Terherne (beide Friesland) en een aantal dorpen in de Noordoostpolder is het voor huisartsen lastig om op tijd te komen als de nood het hoogst is.

Niet geheel toevallig zijn dit ook gebieden waar huisartsen moeilijk een opvolger kunnen vinden. De Volkskrant berichtte een week hiervoor dat in negentien gemeenten/regio's een patiëntenstop is ingevoerd of dreigt. Uit hun inventarisatie blijkt dat 167 huisartsen momenteel actief naar een opvolger zoeken. Als deze huisartsen noodgedwongen moeten stoppen zonder een opvolger te hebben gevonden, dan wordt het voor nog meer Nederlanders buiten de grote steden op hun beurt ingewikkeld om een huisarts te vinden.

Als we naar de dekkingsgraad van huisartspraktijken kijken, dan vallen dus drie gebieden in het bijzonder op: Flevoland, Friesland en Overijssel.

Flevoland

Almere, Lelystad, Zeewolde, Biddinghuizen en Dronten: de grote stadskernen in Flevoland zijn gescheiden door vlak en uitgestrekt polderlandschap. Woningen en sociale voorzieningen zijn voornamelijk geclusterd in de vijf steden, maar tussendoor zijn kleine plukjes bewoonde wereld verspreid. In totaal gaat het om tweehonderd personen die buiten het dekkingsgebied wonen, en nog eens 25 mensen die daarbuiten dreigen te vallen als hun huisarts ermee stopt.

Oudega en Terherne (Friesland)

In Friesland wordt bereikbaarheid van 110 personen beperkt door de wateren: Een huisarts kan moeilijk op tijd komen in Terherne als je om het Sneekermeer moet rijden. Daarnaast hebben kleine plaatsen zoals Akkrum en Opeinde slechts één huisartspraktijk. Zodra die stoppen, vallen in ieder geval nog eens 25 personen buiten de dekking. De stadskernen blijven gedekt, maar vooral in de buitengebieden komen gezinnen in de knel.

Luttelgeest, Kraggenburg en Kalenberg (Noordoostpolder/Overijssel)

Het dorp Kalenberg ligt middenin Nationaal Park Weerribben-Wierden en telt zo'n tweehonderd inwoners. De dichtstbijzijnde huisarts is gevestigd in Oldemarkt, op net iets meer dan een kwartier rijden.

Overijssel en de Noordoostpolder kennen een aantal van dit soort dorpjes dat net buiten de dekking valt. In totaal wonen 160 personen al buiten het dekkingsgebied, en moeten 335 mensen hopen dat hun huisarts niet op korte termijn stopt.

Oplossingen

Nederland is een klein land en over het algemeen is de huisarts dicht bij huis, maar de bereikbaarheid en toegankelijkheid is belangrijk, zeker met het oog op het huisartsentekort. We spreken Eric Dijkstra, coördinator huisartsentekort bij de Landelijke Huisarts Vereniging (LHV). "In de regio wil je wel voldoende aanwezigheid hebben en houden. Daar proberen we als LHV wel oplossingen voor aan te dragen."

Eén van die oplossingen is meer opleidingsplekken en stageplekken bij huisartsen verspreid over het land. "We zien dat gespreid opleiden werkt. De verhuisbereidheid is op die leeftijd ook hoog. Als je bijvoorbeeld in Twente het werk onder de knie krijgt, blijf je daar meestal ook werken."

Volgens Dijkstra is het goed als in die opleiding voldoende informatie en kennis wordt overgedragen over wat er komt kijken bij het runnen van een praktijk. "Managementvaardigheden en financiële administratieve taken zijn op een bepaalde manier te doen binnen de werkdagen. Welke hulp kunnen zij inschakelen? Want wat je nu bij de huisartsen die nog geen eigen praktijk hebben merkt, is dat ze er tegenop zien om een praktijk te runnen."

Hoe je het ook wendt of keert, er moeten meer nieuwe huisartsen bij. Niet de moeilijkste opgave als je weet dat de huisarts goed gewaardeerd wordt. De huisarts zelf is tevreden over zijn vak en de opleiding tot huisarts zeer populair bij geneeskundestudenten. Zo'n kwart van de geneeskundestudenten wil huisarts worden. Maar met een stijgende werkdruk is dat wel in het geding zegt Dijkstra. "Het aantrekkelijk houden van het vak is ook belangrijk. De werkdruk moet omlaag."

Waarom zijn tekorten ontstaan?

"Vroeger speelde dit ook wel, alleen hoorde je dit niet omdat huisartsen het onderling wel opvingen. Maar die ruimte is er niet meer. De dagen bij huisartsen zitten vol en er kunnen geen patiënten meer bij."

Volgens Dijkstra heeft het tekort pas echt een vlucht genomen na de transities in 2015. "Jeugdzorg en GGZ zijn toen overgegaan naar de gemeente. Ook hebben zij moeten bezuinigen waardoor mensen weer eerder bij de huisartsen terecht komen." Dan rust op de ziekenhuizen ook een behoorlijke druk. "Die plaatsen sommige zorg ook eerder naar de eerste lijn.” Die externe factoren hebben net het laatste zetje gegeven. Zet daar bij dat we steeds ouder worden, dus toename van de zorgvraag en de ouder wordende huisartsenpopulatie. Dan kom je op een gegeven moment knel."

Bekijk in de onderstaande kaart hoe het met de dekking in jouw gebied is. En heb je zelf ook moeite om een goede huisarts te vinden? Dan horen we graag van je: mail ons op pointer@kro-ncrv.nl.

• Illustratie door Charlotte Claessen