Waar je vroeger na een operatie een paar dagen in het ziekenhuis moest blijven en morfine toegediend kreeg totdat je pijn dragelijk genoeg was om naar huis te gaan, sta je tegenwoordig al veel sneller na een operatie weer op straat. Vaak met een voorraadje pijnstillers, zoals het opioïd oxycodon. Maar hoe sterk is dat eigenlijk?
We vragen het aan apotheker Anke Lambooij. Ze werkte ook mee aan de tv-uitzending van Pointer over het gebruik van opioïde pijnstillers in Nederland.
“Opioïden zijn stoffen die aangrijpen op een opioïde receptor in de hersenen”, zegt Anke Lambooij. “Die zorgen daar voor pijnstilling, sufheid, een roesgevoel.” De oudste opioïden zijn volgens de apotheker afgeleid van papaver. “Uit de zaadbol van papaver kan je opium halen. Hieruit kan morfine worden gemaakt. Dat is een wat zuiverdere vorm. En inmiddels kunnen we ook allerlei synthetische opioïden maken die dan hetzelfde effect hebben, maar chemisch heel anders in elkaar zitten.” oxycodon is een semi-synthetische opioïde. “Het lijkt op dezelfde stof, maar dan verder bewerkt”, legt Lambooij uit.
En waar leidt dat verder bewerken dan toe? “Dat oxycodon net wat andere eigenschappen heeft dan morfine”, zegt de apotheker. “Tien milligram morfine komt overeen met vijf milligram oxycodon. Oxycodon is dus niet even sterk, maar twee keer zo sterk als morfine. “Je hebt minder nodig voor hetzelfde effect”, aldus Lambooij.
