“Afgelopen week kwam ik flink vermoeid thuis na mijn werkdag. ’s Morgens zorgde ik voor René en had ik er voor mijn gevoel al een werkdag op zitten. Maar daarna heb ik ook nog een dienst gedraaid in het ziekenhuis. Toen ik ’s avonds op de bank plofte, merkte ik dat ik van mijn zoons niets meer kon hebben. Ik ben dus maar snel mijn bed ingedoken.’ Annie zit er soms even doorheen: de zorg voor haar man René wordt steeds zwaarder nu hij verder achteruitgaat. Daarnaast werkt Annie 2 dagen per week. Hoe effectief is zorgverlof als oplossing?
We spraken Annie eerder voor ons onderzoek naar dementiezorg. De combinatie van haar werk in het restaurant van een ziekenhuis en de mantelzorg voor haar man betekent veel ballen in de lucht houden, vertelt Annie. Toch zou ze haar betaalde baan voor geen goud willen missen. Het geeft haar de broodnodige afleiding. “Even een luchtig gesprekje voeren met iemand die net voor controle naar een arts is geweest. En dat je dan niet hoeft te vertellen hoe de situatie bij jou achter de voordeur is. Ik vind dat sociale contact echt heerlijk. Het voelt bijna als een uitje voor me.” Maar ook qua financiën is het belangrijk dat Annie deze baan heeft en houdt. Ze heeft de pensioengerechtigde leeftijd nog niet bereikt. Op dit moment krijgt ze een persoonsgebonden budget (pgb) voor de zorg die ze voor René doet. Maar mocht hij naar het verpleeghuis verhuizen, dan valt dat weg en heeft Annie een inkomen uit werk nodig. Dat verklaart waarom ze een betaalde baan heeft, terwijl de mantelzorg voor René ook met de maand zwaarder wordt.
Deel jouw ervaring met ons
Ben jij mantelzorger voor iemand met dementie en heb je daarnaast een betaalde baan? Dan zouden we van jou heel graag willen horen hoe een gemiddelde week voor jou eruit ziet, en hoe jij de zorg voor je ouder of partner met dementie met je werk combineert. In hoeverre geeft jouw werkgever ruimte voor het geven van zorg, ook als die zorg op onverwachte momenten gegeven moet worden? Maar we zijn ook geïnteresseerd in de andere kant van de medaille: het perspectief van de werkgever. Ben jij werkgever en heb jij mensen in dienst die mantelzorgen voor een naaste met dementie? Hoe ga je daar als werkgever mee om?
Druk op mantelzorger neemt toe
We doen al meer dan een jaar onderzoek naar de dementiezorg in Nederland, en zien dat de zorg voor mensen met dementie steeds zwaarder leunt op mantelzorgers. Omdat het verpleeghuis alleen nog maar bedoeld is voor mensen in de allerlaatste fase van hun ziekte, wonen mensen met dementie veel langer thuis. Daar kunnen ze, afhankelijk van hun zorgindicatie, hulp aan huis krijgen in de vorm van thuiszorg of wijkverpleging. Maar vaker dan een keer of drie per dag, is meestal niet mogelijk. Terwijl het in sommige gevallen wel gaat om mensen die zeer intensieve zorg nodig hebben, ook al wonen ze nog niet in een verpleeghuis. In een eerdere uitzending liet minister Conny Helder van Langdurige Zorg al weten dat kinderen en partners van mensen met dementie hierdoor de komende jaren meer druk gaan ervaren achter de voordeur.
Nu al (meer dan) fulltime baan
Maar: kan er nog wel meer bij? Uit cijfers van Alzheimer Nederland blijkt dat mantelzorgers van mensen met dementie nu gemiddeld 39 uur per week bezig zijn met de zorg voor hun naaste. Een fulltime baan dus. Voor partners van mensen met dementie, zoals Annie, is dat zelfs meer dan 60 uur. Véél meer dus dan een ‘gemiddelde’ mantelzorger, die 7 uur per week aan zorg voor een naaste besteedt. Maar wat nou als je, naast de fulltime mantelzorgbaan, ook nog een betaalde baan hebt? Valt de intensieve zorg voor iemand met dementie wel te combineren met betaald werk?
Zorgverlof
Als je een betaalde baan hebt en mantelzorg verleent, kún je een beroep doen op zorgverlof. Als we de ‘regelhulp mantelzorg’ van het ministerie erbij pakken, zien we dat je ‘vaak’ recht hebt op verlof als je wilt zorgen voor een zieke partner of ouder. Je kunt kortdurend en langdurig zorgverlof aanvragen bij je werkgever, lezen we. Kortdurend verlof kan maximaal 2 werkweken per jaar duren en je krijgt dan minstens zeventig procent van je loon doorbetaald.
Bij langdurig verlof mag je in een jaar maximaal 6 werkweken aan uren opnemen. Je werkgever hoeft je dan niet door te betalen. Maar in de voetnoot van de regelhulp mantelzorg lezen we ook: ‘In uw cao kan ook een andere regeling staan. Sommige werkgevers betalen helemaal geen loon door. Ook het aantal verlofdagen kan anders zijn.” Hoe moeilijk of makkelijk is het dan om dat zorgverlof bij een werkgever voor elkaar te krijgen? Zijn die maximaal 6 weken aan verlofuren voldoende als je zorgt voor een ouder of partner met dementie?
Annie vertelt ons dat ze onlangs een gesprek had met haar werkgever over zorgverlof. “René voelde zich niet lekker en ik moest onverwacht weg. Toen wilde mijn werkgever wel even weten: hoe gaan we dat in de toekomst regelen als dat vaker voorkomt? Ga je dan zorgverlof opnemen? Best een lastige situatie. Ik vind het namelijk een hele reële vraag van mijn werkgever. Tegelijkertijd hoop je als mantelzorger ook op begrip voor de situatie waar je in zit.”
