Zijn struiken hangen nog altijd vol met het rode fruit. “Die worden niet meer geoogst dit jaar, deze teelt staat er puur om volgend jaar weer nieuwe frambozen te geven”, legt hij uit. Zijn frambozen hebben zonlicht nodig, maar toch staat één perceel frambozenstruiken bedekt onder een opstelling van zonnepanelen. Het zijn dan ook geen standaard zonnepanelen: ze zijn licht-doorlatend. In 2019 is Maarten gestart met een proefopstelling van deze doorzichtige zonnepanelen. Zo moeten we onze kostbare landbouwgrond gebruiken, vindt hij. En niet door hele stukken grond puur voor de opwek van zonne-energie in te zetten. Zoals op het perceel tegenover zijn bedrijf: daar zijn plannen voor een flinke zonneweide.

Op het leegstaande stuk landbouwgrond zou genoeg ruimte zijn voor een zonneweide. “Maar ik vind het vooral een prachtige plek voor agrarische ontwikkeling”, vertelt Maarten terwijl hij uitkijkt over het weiland. “Ik vind dat de energietransitie niet ten koste mag gaan van de voedselproductie, en daar gaat het hier meteen al mis. Het afgelopen jaar had je hier gewoon aardappelen op staan, het jaar ervoor stonden er bieten. Straks wordt dit een grote glasplaat.” En dat vindt hij landschapsvervuiling. “Ik zou zeggen, ga dat doen in Midden-Afrika, want daar heb je voldoende zon.”

Hoge grondprijzen

Bovendien ontneemt zo’n zonneweide de ontwikkelingskansen van ondernemers uit de omgeving, zegt Maarten. In de toekomst zou hij de grond misschien wel willen kopen, vertelt hij. “Ik zit hier als jonge ondernemer, en ik wil in de toekomst mijn bedrijf verder uit kunnen bouwen.” Maar hij ziet dat in dit gebied voorlopig nog niet gebeuren. “De grondprijzen gaan door die zonneweides sky high, die kan de gemiddelde boer al niet meer betalen.”

Maarten ziet daarom liever dat bestaande daken en stellages vol gelegd worden met zonnepanelen. De ruimte wordt zodubbel benut en niemand heeft er last van, zo redeneert hij. “Ik gebruik zo eigenlijk 170 procent van mijn grond, 100 procent voor frambozen en 70 procent voor zonne-energie”. De vergunningen had hij al, en het huidige bestemmingsplan leende zich goed voor de zonnepanelen.

Kostenberekening

De plannen voor de panelen kwamen in eerste instantie dan ook niet vanuit de wil om duurzame energie op te wekken. “Het is eigenlijk ontstaan uit een keukentafelgesprek met een collega-teler”, legt hij uit. De telers waren op zoek naar manieren om toekomstbestendiger te worden, en meer oogstzekerheid te hebben. Overkappingen zijn een goede oplossing tegen het probleem van de weersomstandigheden, maar de stellages zijn duur. De kosten van de stellages kan hij nu terugverdienen met de opbrengst van de panelen. “Het is momenteel meer een kostenberekening dan een verduurzamingswil”, vertelt hij.

“De panelen zijn ook een soort regenkap: we houden ons fruit graag droog, want zacht fruit, zoals de naam al zegt, is erg kwetsbaar. Als we het drooghouden hebben we betere kwaliteit fruit.” Traditioneel wordt dat gedaan met ‘normale’ overkappingen, maar het kan net zo goed met lichtdoorlatende zonnepanelen, vertelt Maarten. De panelen leveren hem dus meerdere voordelen op: hij kan duurzame energie opwekken terwijl er nog steeds zonlicht bij de planten komt, de kosten van de stellages kan hij terugverdienen én de frambozen zijn beschermd tegen slechte weersomstandigheden.

Met het oog op de energietransitie begrijpt Maarten wel waarom het makkelijk is om weilanden vol te leggen met zonnepanelen. “Dat levert meer stroom per euro op.” Maar Nederland is volgens hem niet het geschikte land om vol te bouwen met zonneweides. “We moeten innovatie meer stimuleren, en niet het snelle geld.”