Nu de versterkingsoperatie in het aardbevingsgebied vordert, worden bewoners steeds vaker geconfronteerd met grote onuitlegbare verschillen bij de versterking van hun huizen. En dat leidt tot woede en verontwaardiging, ziet wethouder Annalies Usmany-Dallinga van de gemeente Eemsdelta. “In elke wijk en in elke straat wordt de ongelijkheid pijnlijk zichtbaar en dat is onrecht. Daar worden mensen ziek en boos van. Je moet het maar accepteren dat jouw huis weinig tot geen versterking nodig heeft en jouw overburen wél een nieuwe, versterkte woning hebben. En dan ook nog energieneutraal. Dan kun je bedenken wat dat met mensen doet.”

Duizenden huizen moeten de komende jaren nog worden geïnspecteerd en beoordeeld op veiligheid en waar nodig worden versterkt. Maar door de constant wijzigende aanpak van de overheid, de verschillende beoordelingsmethoden én de enorme vertraging van de versterkingsopgave ontstaan er onuitlegbaar grote verschillen. Dat leidt tot stress, onbegrip en onmacht bij bewoners.

Ziek van de stress

“Eigenlijk dachten die wachtende bewoners dat ze hetzelfde zouden krijgen als hun buurtgenoten,” legt wethouder Usmany-Dallinga uit. “Maar nu komen ze er langzamerhand in de tijd achter dat ze dát niet gaan ontvangen. En voelen een groot onrecht en begrijpen het ook niet!” 

Toen de gaskraan nog (verder) open was, moesten de huizen zwaar versterkt worden. Maar nu de gaskraan dicht gaat, zijn er nog maar lichtere versterkingsmaatregelen nodig, zo is de redenering. Omdat de kans op zware bevingen met de jaren kleiner wordt. Maar het constant aanpassen van die veiligheidsnormen en beoordelingsmethoden is niet meer te volgen voor bewoners. “De één zit in de meest recente norm en de ander heeft een zwaar versterkingsrapport van een paar jaar eerder. Als je als familie allemaal in dit gebied woont en ieder voor zich te maken hebt met de versterking, kun je op een verjaardag niet aan elkaar uitleggen hoe het zit. Dat is ongelooflijk ingewikkeld.”

Onrecht aan de overkant van de straat

Er ontstaan in Groningen schrijnende situaties die steeds zichtbaarder worden. Zoals een straat waar de even nummers simpelweg éérder aan de beurt waren en sloop/nieuwbouw hebben gekregen. En waar tegen bewoners met de oneven nummers, die veel lánger moesten wachten, is gezegd dat hun huis wél veilig is en dat er nauwelijks versterking meer nodig is.

Moeizame versterkingsoperatie levert nieuwe problemen op

De wethouder wil dat op straatniveau gekeken wordt hoe de versterkingsadviezen uitpakken, zodat er niet opnieuw grote problemen in het gebied ontstaan.  “Want je kunt niet altijd tegen onrecht blijven aankijken. Een leven lang, dat kán niet. En dat is wel wat het is."

Mentale gezondheid Groningers op het spel

De wethouder van Eemsdelta ziet wat de onzekerheid doet met de mentale gezondheid van de Groningers. “Als jij jarenlang moet wachten en je komt erachter dat de ongelijkheid hartstikke groot is, dan heeft dat effect op jouw veerkracht. Ik zie heel veel mensen die radeloos zijn en ik heb dan niet direct de oplossing. Dat geeft mezelf ook een onmachtig gevoel en dan word ik zelf ook hartstikke boos. Dan zitten wij hier om tafel met ons team en dan slaan we met de vuist op de tafel: zo kan het toch niet langer?! Maar je hebt morgen niet een nieuwe werkelijkheid. En toch blijven we voor onze inwoners vechten. Zolang als dat nodig is!”

De politiek zoekt naar oplossing

De politiek is zich bewust van het groeiende probleem van de onuitlegbare verschillen. De staatssecretaris van Mijnbouw, Hans Vijlbrief, heeft aangekondigd dat er een speciale commissie moet komen om dit soort gevallen te beoordelen. “Ik wil hier geen snelle beslissing over nemen en vervolgens ergens op een nieuwe grens weer een nieuw verschil tegenkomen waarvan díe mensen zeggen: ja, maar dan moet je dit ook oplossen.”