Het verschil tussen een trol en een bot is niet ingewikkeld: trollen worden vaak door personen bestuurd, en bots zijn geautomatiseerde accounts. Het wordt lastiger om dat onderscheid te herkennen als je een account voor het eerst bekijkt. Want stuurt een account bijvoorbeeld tweets automatisch op vreemde tijdstippen, of worden ze door een nachtbraker geplaatst?

Een botaccount heeft twee voordelen: het is onvermoeibaar, en het kan met grote regelmaat iets online posten. Dat zijn gelijk de twee zwaktes waaraan je die accounts kunt herkennen. En hoewel de identificatie van zulke bots steeds lastiger wordt door de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie, geven deze kenmerken een goede indicatie dat een account niet door een mens wordt bestuurd.

Aan de hand van een aantal bekende botaccounts kijken we hoe zij zich gedragen, om mogelijk kwaadaardige accounts op te sporen. Via de website Accountanalysis.app en Foller.me kun je volgende statistieken eenvoudig visualiseren.

Authentiek gedrag

Allereerst kijken we naar daadwerkelijk bestaande personen, zoals @JerryVermanen – ik weet van mezelf dat ik besta en geen robot ben. Mijn slaappatroon is regelmatig, zoals bij de meeste mensen. En dat blijkt ook uit mijn activiteit op Twitter als je het via Accountanalysis bekijkt.

Ook het account @realDonaldTrump houdt zich aan een regelmatig slaappatroon, hetzij in een andere tijdzone dan de onze. Via Foller.me kun je dit soort patronen snel herkennen.

Onvermoeibare bots

Bij bots zoals @nosedits is dat wel anders. Dit account houdt bij of de kop van een NOS-artikel is gewijzigd. Aangezien het volledig is geautomatiseerd, is het onvermoeibaar. Telkens wanneer een NOS-redacteur een kop wijzigt, pikt dit account de wijziging op en plaatst het een tweet.

Waar een echt persoon slaap nodig heeft, kan @nosedits moeiteloos doorgaan met posten. Pas zodra op de NOS-redactie weinig gebeurt, wordt dit account ook iets minder actief. Dit botaccount is overigens onschadelijk. Het heeft een duidelijke functie en maakt ook bekend dat het een bot is.

Een bekende groep bots zijn de zogeheten ebooks-accounts: een script dat nieuwe tweets samenstelt op basis van echte gebruikers. Vaak plaatsen deze ebooks-accounts onsamenhangende en grappige berichten. Omdat ze in een vaste cyclus besluiten om een nieuwe tweet te plaatsen, zie je dat deze accounts onvermoeibaar zijn.

Via Accountanalysis kun je de activiteit van bijvoorbeeld @vermanen_ebooks bekijken. Waar een normaal mens slaap nodig heeft, zie je hier nauwelijks tijd om de ogen te sluiten. De mogelijkheid bestaat dat iemand een extreem onregelmatig leven leidt in meerdere tijdzones, maar die kans is minimaal.

Een andere overduidelijke bot is @0ali0000, een account dat erectiepillen probeert te slijten. Op een vast tijdstip spamt dit account de comments van bekende Amerikanen – waaronder president Trump – met GIFjes en linkjes naar hun product. Omdat veel mensen de comments onder populaire tweets lezen, proberen ze hun product aan de man te krijgen.

Onvermoeibaarheid en regelmaat zijn dus twee kenmerken waaraan je bots kunt herkennen. Het blijft echter een kat-en-muisspel: bots worden steeds slimmer, en de analysetools worden daarop aangepast.