Onze factcheckers zijn van 27 mei tot en met 5 juni te gast bij de VRT in Brussel, waar we samen met het AD (en diens regionale titels) en vijf Belgische partijen (VRT, RTBF, Factcheck.Vlaanderen, Knack en deCheckers) dagelijks belangrijke uitspraken uit de campagnestrijd gaan controleren.

Waarom houdt Pointer een factcheck-marathon?

Tijdens democratische verkiezingen mogen kiezers hun stem uitbrengen, en is het van belang dat zij hun stem kunnen uitbrengen op basis van feiten. “Er staat veel op het spel bij de Europese verkiezingen,” zegt René Sommer, hoofdredacteur van KRO-NCRV. “Het draait om grote thema’s als klimaatverandering en migratie, onderwerpen waar misinformatie op de loer ligt.” Om de kiezer een rationele en bewuste keuze te kunnen laten maken, checken wij of uitspraken, beelden en video’s die politici in hun campagne gebruiken, ook echt kloppen. Op deze manier hopen we nepnieuws terug te dringen en politici te bewegen zorgvuldig om te gaan met cijfers en beweringen.

Al eerder spraken alle Europese politieke fracties af nieuwe gedragsregels te volgen, waarin ze afspraken desinformatie tijdens de campagne voor de Europese verkiezingen tegen te gaan. Zo beloofden ze geen misleidende informatie te verspreiden en buitenlandse inmenging te voorkomen. Eind maart bleek nog hoe zeer dit van belang is, toen Tsjechië naar eigen zeggen meldde een pro-Russische desinformatiecampagne te hebben opgerold. Nieuwssite Voice of Europe zou hierbij een sleutelrol hebben gespeeld en met behulp van pro-Russische politici in een aantal Europese landen – waaronder Nederland - geprobeerd hebben om "de territoriale integriteit, soevereiniteit en vrijheid" van Oekraïne ter discussie te stellen. Dit alles met het doel om de Europese verkiezingen in juni te beïnvloeden.

Wat voor claims kun je factchecken?

De journalisten van Pointer onderzoeken toetsbare beweringen, dus claims die gebaseerd zijn op feiten. Een mening of opinie, of een belofte voor de toekomst zijn dit niet. Behalve als het gaat om toekomstvoorspellingen op basis van onderzoek, dan is een claim mogelijk wel te toetsen. Deze beweringen kunnen voortkomen uit debatten, partijprogramma’s, campagnemateriaal en uit media-uitingen – zoals actualiteitenprogramma’s, krantenartikelen of sociale media berichten.

We streven naar een brede spreiding van thema’s en politieke afzenders. Hierbij zullen we sneller een factcheck uitvoeren bij onderwerpen die raken aan maatschappelijke thema’s die op dit moment actueel zijn, zoals klimaat, migratie of het functioneren van de EU – maar geen onderwerp is uitgesloten. We moedigen jullie als lezers en kijkers aan om claims in te sturen die we kunnen factchecken en we zullen aangeven waarom claims wel of niet te factchecken zijn.

Hoe gaan we te werk?

Onze onderzoeksjournalisten zijn niet partijdig. Iedere claim krijgt dezelfde behandeling – zowel bij de selectie als tijdens het onderzoek.

We zijn transparant over onze werkwijze. We laten zien waar een claim of uitspraak oorspronkelijk is gedaan, en door wie. Vervolgens laten we zien tot welke conclusie we komen en geven hierbij inzicht in welke feiten en cijfers we gebruiken om tot deze conclusie te komen. We zullen hierbij ook (waar mogelijk) verwijzen naar de achterliggende onderzoeken, statistieken en gesprokken bronnen. Op die manier kan een kijker of lezer zelf verifiëren of we ons werk goed gedaan hebben. Uiteraard nemen we ook contact op met de bron van de claim zelf.

En ook als een claim wel blijkt te kloppen, zullen we dit benoemen. We hanteren hierbij categorieën als waar, niet waar, dat ligt genuanceerder, etc.

Alle factchecks worden gepubliceerd op onze website en ook eventuele correcties zullen hier terug te vinden zijn.

Met klachten, complimenten, commentaar of claims die je gecheckt wil zien, kun je terecht bij pointerfactcheck@kro-ncrv.nl