Het is nog steeds een groot taboe: boeren in psychische nood. “Soms kom ik als chauffeur van veevoer bij een boer op het erf en zie het meteen: verwaarloosde stal, slecht verzorgde dieren, de kadaverbak te vaak gebruikt, stapels ongeopende post. Je voelt aan alles dat de boer de controle verliest en dat het foute boel is.”
In de agrarische sector zijn er al jaren zorgen over zelfmoord onder boeren. Veel boeren kennen wel íemand in hun gemeenschap bij wie het mis ging; suïcide onder agrariërs komt veel meer voor dan gemiddeld. Jaarlijks beëindigen tussen de 20 en 30 mensen in de agrarische sector hun leven. En met de huidige veestapeldiscussie bestaat de zorg dat dat aantal zal stijgen. Want om hulp vragen is een groot taboe op het boerenerf.
Signalen van suïcide
Boerenorganisaties hebben samen met hulporganisatie '113 Zelfmoordpreventie' trainingen opgezet om suïcidaal gedrag bij boeren te herkennen. Zogenaamde erfbetreders, mensen die voor hun werk al bij de boer op het erf komen (zoals dierenartsen, chauffeurs op de melkauto of veevoerleveranciers), worden getraind om de signalen te herkennen.
We spreken verschillende erfbetreders voor ons onderzoek. “Ik rijd altijd meteen door naar het achterhuis. Je weet dat als het daar mis is, er in het voorhuis ook een probleem is.” Het risico op zelfdoding is volgens 113 Zelfmoordpreventie hoger bij agrariërs dan in andere sectoren: door onvoorspelbare wet- en regelgeving, hoge schulden, afhankelijkheid van de bank en daarbovenop de onzekerheid over de toekomst. Het zet de boeren onder druk, zo ziet de hulporganisatie.
Er is veel schaamte. Stoppen voelt als falen
En dan gaat er de komende tijd nog veel meer op agrariërs afkomen. Uitkoopregelingen, gevecht om stikstofvergunningen of zelfs dwangregelingen. Vaak zijn de boerenbedrijven al generaties lang in de familie. “Dat jij degene bent die het bedrijf niet over kan doen naar de volgende generatie voelt echt als falen,” laat een melkveehouder weten. “Die druk is enorm. De samenleving heeft daar geen idee van. Er is veel schaamte en angst.”
Oproep
Kom jij als dierenarts, vertegenwoordiger, accountant of chauffeur bij boeren thuis?
Of herken jij je als agrariër in de verhalen en wil je helpen psychisch leed op het boerenerf bespreekbaar te maken? Meld je dan bij ons.
Geen uitweg
Het is vaak niet één ding waar het mis gaat op een boerenerf. Erfbetreders zien ruzies in families om overname van de boerderij, boeren die achterlopen met de rekeningen bij veevoerleveranciers, druk vanuit de bank bij tegenvallende resultaten maar ook maatschappen tussen broers die onder grote spanning staan. “Zoveel aan je kop terwijl het bedrijf dag en nacht doorgaat. Je hebt het gevoel dat alles op jóuw rug zit en er geen uitweg is,” zo omschrijft een boer het gevoel klem te zitten. “Boeren hebben een duwtje nodig om hun problemen te bespreken en hulp te zoeken.”
