De landbouwsector verdringt de industrie van de tweede plaats als het gaat om de uitstoot van fijnstof. De verantwoordelijke voor die toename is de kip, die steeds meer is gaan scharrelen. Daardoor zorgt de kip inmiddels voor twee derde van de uitstoot van de gehele landbouwsector. Dat blijkt uit een analyse van KRO-NCRV De Monitor van recente cijfers van de emissieregistratie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Ruim een vijfde (22 procent) van de totale fijnstofuitstoot in Nederland wordt inmiddels veroorzaakt door de landbouw, tegen 6 procent in 1990. Verkeer en vervoer blijft de grootste vervuiler, al neemt de uitstoot in rap tempo af.
De uitstoot door de landbouwsector wordt voor 90 procent veroorzaakt door de veehouderij. Hoogleraar gezondheidsrisicoanalyse bij de Universiteit Utrecht Dick Heederik verwacht dat de focus de komende jaren steeds meer op die sector zal komen liggen: ‘Als we de komende jaren elektrisch gaan rijden zijn we heel veel emissies kwijt. Dan gaat de veehouderij naar de eerste plek als veroorzaker van fijnstofproblematiek in het land.’
Legkip
Opmerkelijk genoeg is er maar één verantwoordelijke voor de toename van de fijnstofuitstoot van de landbouwsector: de legkip. Van alle andere dieren bleef de uitstoot gelijk (koeien en vleeskuikens) of nam af (varkens).
Verbod legbatterij
De toename van de uitstoot heeft niets te maken met een toename van het aantal legkippen – dat bleef nagenoeg gelijk – maar met de huisvesting van de dieren. De legkip zat 20 jaar geleden nog vooral in de relatief schone (maar dieronvriendelijke) legbatterij. Uit het oogpunt van dierenwelzijn werd de legbatterij verboden, en stapten pluimveehouders massaal over op scharrelkippen.
De uitstoot is sindsdien verveelvoudigd. Dat komt door het scharrelen van de kip in strooisel en de eigen uitwerpselen. Dat blijkt uit recent promotieonderzoek van de Wageningen Universiteit. Onderzoeker Albert Winkel schrijft daarover: ‘Met het invoeren van scharrelstallen voor kippen is het probleem van dierenwelzijn van kippen in kooien ingeruild voor een volksgezondheidsprobleem.’
