"Ik denk dat Europa eraan gaat. Er komt een burgeroorlog aan." Het zijn de woorden van een boerin in een verslag van het Canadese rechts-populistische mediaplatform Rebel News van een Nederlands boerenprotest. Met spannende muziek en dreigende toon zien we een soort actiefilm van een wegblokkade op de A37 bij Drenthe. Dronebeelden van stilstaande auto's en tractoren wisselen zich af met video’s van politieschoten bij een incident bij Heerenveen en een exploderend landbouwwerktuig. Terwijl beelden van een lachende premier Rutte en WEF-oprichter Klaus Schwab afspelen, zegt de Britse voiceover dat de boeren in opstand komen tegen "overheidsbemoeienis en het World Economic Forum".

De video is kenmerkend voor de sensationele verslaggeving van het medium. De Brit Lewis Brackpool, in Nederland voor Rebel News, waant zich een oorlogsverslaggever in Drenthe. Opgewonden kijkt hij de camera in terwijl hij tussen de toeterende auto’s en zwaailichten loopt. "We moeten nu snel de auto weer in! Dit was Lewis Brackpool vanaf de A37!"

Samen met twee collega's brengt Brackpool sinds begin juli een stroom aan updates over het boerenprotest op het speciaal daarvoor opgezette domein FarmerRebellion.com. Ze rijden mee met konvooien naar blokkades, brengen live reportages vanuit de trekkers en interviewen boze boeren. "Dutch farmers under attack", "This is not a democracy anymore" en "Dutch farmers are being silenced" zijn enkele van de veelal alarmerende koppen boven artikelen en video’s die Rebel News produceert.

Controversieel

Rebel News werd in 2015 opgericht door de conservatieve mediapersoonlijkheden Ezra Levant en Brian Lilley. Sindsdien is het medium verschillende keren in opspraak geraakt. Onder meer vanwege een reeks controversiële verslaggevers, zoals de Britse anti-islamactivist Tommy Robinson en Gavin McInnes, oprichter van de Proud Boys, een rechtsextremistische organisatie die begin vorig jaar deelnam aan de Capitoolbestorming. Maar ook vanwege de misinformatie die Rebel News verspreidt. Een Canadees onderzoek wijst uit dat slechts 25 procent van de meest gedeelde verhalen op Rebel News geheel feitelijk juist blijkt.

De Canadese premier Justin Trudeau zei vorig jaar bij een debat dat Rebel News "verantwoordelijkheid moet nemen" voor zijn rol in het bijdragen aan de toenemende polarisatie in de Canadese samenleving ten tijde van de coronapandemie. "Organisaties (zoals Rebel News, red.) die misinformatie en desinformatie blijven verspreiden over vaccinaties zijn deel van de reden waarom we zoveel woede en gebrek aan begrip van wetenschap zien", zei hij.

Geknipt

Dat het medium het ook nu niet zo nauw met de waarheid neemt, blijkt bijvoorbeeld uit de video die we aan het begin van dit artikel bespreken. Daarin zitten beelden van een exploderend landbouwwerktuig en van trekkers die op straat de confrontatie met de politie aangaan. De implicatie is dat dit recente video's van de boerenprotesten zijn, maar dat blijkt anders te zitten. De exploderende landbouwwerktuig is een video die in 2019 kort viraal ging. De straatconfrontatie gebeurde in Brussel in 2015 en in de versie die Rebel News gebruikt, is geknipt. In de oorspronkelijke video zie je namelijk dat er Belgische vlaggen op de trekkers zitten en dat de politie met waterkanonnen de trekkers snel terugduwt.

Daarnaast gedraagt Rebel News zich niet als onafhankelijke toeschouwer, maar mengt het zich actief in de gebeurtenissen die het verslaat. Het medium zet campagnes op – bijvoorbeeld om e-sigaretten legaal te houden, de vleesindustrie te ondersteunen en ministers te ontslaan – en zamelt geld in om overheidsbeleid te beïnvloeden. Ook was Rebel News in Nederland vooraf betrokken bij gesprekken over de demonstratie in Amsterdam eind juli. De organisatie verwoordt de aanpak zelf vrij helder: "We don’t just report the news — we participate in it."

Vaste formule

Het is niet de eerste keer dat de verslaggevers van het Canadese medium op publieke onvrede in het buitenland - zoals het boerenprotest - springen. Zo versloeg Rebel News op vergelijkbare wijze de anti-lockdownprotesten in Australië, het World Economic Forum (WEF) in Davos en de klimaattop in Glasgow. In februari dit jaar was het kanaal zelfs de grootste verspreider van berichten over het protestkonvooi in de Australische hoofdstad Canberra, blijkt uit onderzoek van de Queensland University of Technology voor de Britse krant The Guardian.

De manier waarop Rebel News publiceert over deze demonstraties en evenementen laat een aanpak zien die zich vaak herhaalt. In westerse landen waar burgers zich tegen overheidsbeleid keren, worden verslaggevers op pad gestuurd om ronkende teksten te schrijven en alarmerende video’s te maken. Speciale domeinnamen worden snel aangemaakt om bezoekers naar de site te lokken. Recente voorbeelden zijn PandemicWhistleblower.ca, ExposeTheReset.com en WereSuingTrudeau.com. En op iedere pagina prijkt een grote donatieknop.

Baat bij ophef

Het medium gedijt goed op onrust. Het aantal volgers dat Rebel News op Twitter heeft, stijgt sinds 2017 gestaag met een paar honderd of een paar duizend per maand. Dat blijkt uit cijfers van de website SocialBlade, dat statistieken van sociale media bijhoudt. Wanneer Rebel News zich in februari dit jaar op de truckerprotesten in Canada stort, is opeens een flinke piek te zien in de cijfers: bijna 70.000 volgers erbij in één maand. Een enorme stijging in vergelijking met voorgaande jaren.

Hoeveel Rebel News precies verdient met de berichtgeving is vaag. Sinds de oprichting leeft Rebel News naar eigen zeggen van donaties. Maar hoeveel wordt gedoneerd en door wie blijft onduidelijk. Financiële verslaglegging is niet te vinden via de Canadese Kamer van Koophandel. Rebel News is daar als privaat bedrijf niet toe verplicht. Op de eigen website schrijft het medium wel iets over de binnengehaalde bedragen, maar die informatie is sterk verouderd.

Woede en frustratie

Rebel News lijkt in te zetten op polariserende onderwerpen zoals de boerenprotesten om meer bezoekers naar zijn website te krijgen en zo meer donateurs te werven.

Ahmed Al-Rawi, docent aan de Simon Fraser University in Canada, deed onderzoek naar de verspreiding van misinformatie, onder andere door Rebel News. "Rebel News is geen nieuwsorganisatie die geïnteresseerd is in het gebalanceerd verslaan van gebeurtenissen over de hele wereld. Ze haken in op de zorgen die leven in westerse samenlevingen en wekken de schijn dat ze om de bezorgde burgers geven, maar in werkelijkheid zijn ze uit op een vaste groep trouwe volgers", zegt hij.

Volgens Al-Rawi haakt Rebel News in op de woede en frustratie die onder een deel van de gemeenschap leeft rond sociale kwesties in Europa en Noord-Amerika als immigratie, het naleven van coronamaatregelen en het tegengaan van klimaatverandering. "Zo krijgt Rebel News voldoende aandacht en de nodige financiering om te blijven bestaan en groeien."

Rebel News gaat ondertussen door met het brengen van sensationele verhalen en probeert de boerenprotesten in Nederland naar een internationaal platform te tillen. "Konvooi in Calgary steunt Nederlandse boeren", "KIJK: Canadezen in het hele land demonstreren in solidariteit met Nederlandse boeren", zijn de laatste titels boven verhalen op de website. "We tell it like it is", omschrijft Rebel News zichzelf. Oftewel: we vertellen het zoals het is. Maar vragen van Pointer wil oprichter Ezra Levant niet beantwoorden. Hij stuurt wel een reactie, maar gaat niet inhoudelijk in op onze vragen over de berichtgeving van Rebel News, deelname aan protesten en binnengehaalde donaties.