Tientallen gemeenten hebben ten onrechte aan inwoners gecommuniceerd dat ze in de eerste helft van 2023 energietoeslag zouden krijgen of konden aanvragen. Dit blijkt uit onderzoek van Pointer, dat een inventarisatie deed op het internet. De energietoeslag over dit jaar mag pas uitgekeerd worden als de aanpassing van de Participatiewet door de Tweede Kamer is. Dit zal naar verwachting in juni gebeuren. De energietoeslag is bedoeld voor minima die een inkomen hebben van maximaal 120 procent van het bijstandsniveau.
Onduidelijke communicatie
Dat gemeenten per abuis hun inwoners verkeerd inlichten, komt volgens de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) doordat het Rijk zeer onduidelijk gecommuniceerd heeft, over wanneer gemeenten mochten gaan uitkeren. Het lag namelijk altijd in de lijn der verwachting dat het vanaf januari zou kunnen. “Het kwam als een onaangename verrassing dat dit niet mocht”, zei Peter Heijkoop van de VNG gisteravond in Pointer op NPO Radio 1.
Dat inwoners verkeerd zijn ingelicht, gebeurde bijvoorbeeld in de gemeente Emmen. Op de website staat nog steeds te lezen dat het vanaf 1 februari mogelijk is om de energietoeslag voor 2023 aan te vragen. Volgens een woordvoerder gaan ze de website dinsdag aanpassen. “We gaan dinsdag overleggen over wat we dan wel gaan doen en dan geven we duidelijkheid. Anders krijg je weer een bericht in twee delen.”
Op de website van Stroomopwaarts, de uitvoeringsorganisatie die de energietoeslag regelt voor de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam, stond eind december te lezen dat gerechtigden die vorig jaar ook al energietoeslag kregen, in januari het volledige bedrag van 1300 euro van de energietoeslag 2023 zouden ontvangen. Later is dit gerectificeerd.
Luister naar de uitzending van Thijs van Dorssen:
Energietoeslag in de zomer: burgers in de kou
Minima hebben het geld nu al nodig
Anouschka Biekman, voorzitter van Stroomopwaarts, betreurt deze gang van zaken: “Je wilt graag een betrouwbare overheid zijn” Zij had graag nu al de energietoeslag willen uitkeren omdat ze ziet dat minima in de gemeenten het geld nu al nodig hebben en niet pas vanaf de zomer. “Rijk, ga je zo met de gemeenten om? Dit is niet netjes en wij zitten nu met de gebakken peren”, aldus Biekman. De VNG bevestigt het beeld dat inwoners de toeslag nu al nodig hebben.
Volgens lector armoede interventies aan de Hogeschool van Amsterdam, Anna Custers, speelt slechte communicatie wantrouwen richting de overheid in de hand: “Als reactie zie je dat mensen zeggen: ‘dan maar geen energietoeslag, dan vraag ik het maar helemaal niet meer aan’”, aldus Custers.
Aanvullende maatregelen
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid laat in een reactie weten dat “de nood vorig jaar hoger was waardoor het te rechtvaardigen was dat gemeenten op de wetgeving vooruit mochten lopen. Dit jaar is dat anders omdat het kabinet met een pakket van aanvullende maatregelen is gekomen: het gaat dan onder andere om het prijsplafond op energie, de verhoging van de huurtoeslag, de zorgtoeslag, de kinderbijslag, het kindgebonden budget en het minimumloon.
