Keean Bexte, journalist bij het Noord-Amerikaanse alternatieve nieuwsmedium The Counter Signal, deelt op 11 augustus op X (voorheen Twitter) een video waarop te zien is hoe tientallen jonge vrouwen dansen op de muziek rondom een zwembad. Inmiddels is de video op zijn tijdlijn verwijderd, maar vele kopieën staan nog online.

Daarbij tweet hij: "Dit is Oekraïne op dit moment. Snel, geef ze nog een paar miljard". Daarmee suggereert hij dat het geld dat bestemd is voor de Oekraïnse oorlog, voor andere doeleinden wordt ingezet. En hij is niet de enige die dat zegt. Een Nederlands Twitteraccount, dat dezelfde video op X deelt, zegt: "Uw geld wordt op dit moment weggedanst en weggedronken".

Beeldanalyse

Om te achterhalen wat de context bij deze video is analyseren we de videobeelden. Om te weten of deze video ook op andere plekken is geplaatst op internet (en vooral ook wanneer) doen we een reverse image search via Google Lens. Het levert een paar resultaten op, waaronder een TikTok-account die dezelfde video deelt en daarnaast ook meer soortgelijke poolparty-video’s verspreidt. Negen video’s op dit TikTok-kanaal lijken te zijn gemaakt op dezelfde plek als de originele video. De grote ramen in de achtergrond, de opvallende plafondlampen in de overkapping, de kleur van de houten vloer en ook kenmerken van het zwembad komen in alle video’s overeen.

Het zijn geen hoge kwaliteit beelden, maar slechte, korrelige en schokkerige beelden. Alsof de video’s in een lagere kwaliteit zijn gedownload en opnieuw zijn geüpload. Daarmee verliest een videokwaliteit. Het lijkt er dus op dat dit TikTok-account deze video’s ergens anders vandaan heeft gehaald en op zijn eigen TikTok-kanaal opnieuw heeft geplaatst. Van elke video doen we daarom opnieuw een reverse image search via Google Lens om te kijken waar deze video’s nog meer zijn gepost. En dat levert nieuwe resultaten op.

Een thumbnail van één van de video’s leidt naar een TikTok-kanaal met de naam Carnaval Mexico. Hier zijn ruim 20 video’s te zien van evenementen op dezelfde locatie. Meer dan bij het vorige Tiktok-kanaal. Dezelfde omgevingskenmerken zien we hier ook weer terugkomen.

Bij een aantal video’s hebben andere Tiktokkers reacties geplaatst. Sommigen zeggen dat dit in Israël is. Ook worden er regelmatig comments geplaatst in het Hebreeuws. Een van de mensen die reageert zegt dat de video is opgenomen in Kfar Saba, een stad in Israël, circa twintig kilometer ten noordoosten van Tel Aviv.

Een andere aanwijzing dat deze video’s zijn opgenomen in Israël vinden we in een andere video, ook te vinden op het TikTok-kanaal van Carnaval Mexico. Zo zien we een groepje dames met wat mannen van een parkeerplaats naar het zwembad lopen. Wanneer de menigte voor een auto langsloopt, wordt daar een kenteken zichtbaar. En dat is een Israëlisch kenteken. Het is dus aannemelijk dat deze video niet uit Oekraïne komt, maar ergens uit Israël.

Wanneer we nog eens een blik werpen op alle video’s valt een dj in de achtergrond op. Hij heeft bij zijn draaitafel een laptop staan met een grote W erop. Daaronder staat de naam ‘Ben White’. Op Instagram komen we al snel een account tegen van Ben White, een dj en producer in Jerusalem en Tel Aviv, lezen we op zijn social media-account.

Op zijn Instagram zijn ook stories te vinden van verschillende optredens op verschillende momenten. Hij heeft ook twee stories gemaakt met hoogtepunten van 2022 en 2023. De dj draait op veel verschillende plekken in binnen- en buitenland, waaronder op een locatie die veel lijkt op de plek waar de video in kwestie ook is opgenomen. Zo zien we hetzelfde zwembad, de drie grote palmbomen naast het zwembad en de lichtmasten in de achtergrond.

En in één van deze stories wordt ook een locatie genoemd: Ramot HaShavim, een joods dorp in centraal Israël.

Via Google zoeken we naar villa’s met zwembaden in en rondom Ramot HaShavim. Het bovenste Google-resultaat verwijst naar een advertentie van hotelwebsite Booking.com. En daar vinden we dan uiteindelijk de locatie waarnaar we op zoek waren. Op Booking.com is hetzelfde zwembad te zien met dezelfde omgevingskenmerken die we al vaker tegenkwamen in dit onderzoek. Conclusie: de video die door rechtspopulistische accounts op Twitter werd gedeeld en waarbij werd vermeld dat dit in Oekraïne zou zijn, is in werkelijkheid opgenomen in Israël Door de videobeelden te analyseren weten we de locatie te traceren naar een luxe villa in Ramot HaShavim.

Het is niet de eerste keer dat dit soort beelden rondgaan. Eerder al plaatste Ongehoord Nieuws-presentatrice Raisa Blommestijn een soortgelijk bericht op social media. Het gaat om een andere video waarop ook vele tientallen jongeren zich rondom een zwembad begeven en zichtbaar genieten van cocktails en goede beatmuziek.

Bij de video schreef Blommestijn: "Lekker vakantie vieren in Oekraïne. U weet wel, dat land waar die vreselijke oorlog aan de gang is. Voor de 89.000 Oekraïense "vluchtelingen" die vorig jaar om die reden naar ons land kwamen, wacht een gespreid bedje - op onze kosten. We worden genaaid". Zowel het factcheckplatform Snopes als persbureau AP namen deze video onder de loep en concluderen dat deze video wel in Oekraïne is gemaakt: "De video toont feestgangers in een strandclub in Kyiv, maar bewijst niet dat de oorlog fictief is. De frontlinie van de oorlog bevindt zich in het oostelijke deel van het land, ver van de hoofdstad van Oekraïne." De video is volgens Snopes authentiek en gemaakt op 6 augustus 2023 bij de Fifty Beach Club in Kyiv.