Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van het AD, de aangesloten regiotitels, Nieuwscheckers en Pointer (KRO-NCRV) in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2023. Bekijk hier alle factchecks.

Jetten deed zijn uitspraak op 15 november in het Radio 1-journaal. "Je moet een arts hebben op de spoedeisende hulp die tenminste 1 jaar ervaring heeft in dat soort SEH-zorg. Nou er zijn twintig spoedeisende hulpposten waar dat niet het geval is’’, beweerde hij.

De lijsttrekker van D66 heeft gelijk als hij stelt dat Spoedeisende Hulpen (SEH’s) moeten voldoen aan een hele set voorwaarden. Meld je je met een gebroken been of heftige buikpijnen bij de spoedeisende hulp, dan mag je ervan uitgaan dat de dienstdoende arts tenminste 1 jaar ervaring heeft, waarvan de helft in een specialisme.

Kwaliteitsnormen spoedeisende hulp

In februari 2020 hebben 11 partijen die in de zorg samenwerken - waaronder Ambulancezorg Nederland, Federatie van Nederlandse Specialisten en de Patiëntenfederatie Nederland - kwaliteitsnormen opgesteld voor de spoedeisende hulp. Dit om ervoor te zorgen dat iedere patiënt 24/7 de best mogelijke spoedhulp krijgt. Vanaf de botbreuk op het voetbalveld tot ontslag uit het ziekenhuis. In dit zogeheten Kwaliteitskader Spoedzorgketen staan vooral richtlijnen en afspraken over samenwerken. Bijvoorbeeld dat er in het ziekenhuis minimaal een basisarts aanwezig is die binnen 5 minuten op de SEH kan zijn om te reanimeren. En dat de afdelingen radiologie (om foto’s te maken) en het lab (voor bijvoorbeeld bloedonderzoek) beschikbaar zijn tijdens openingstijden van de SEH.

Opleidingseis

Een van die normen gaat over de opleiding van de arts op de spoedeisende hulp. De minimum eis is dat op elke SEH tenminste een arts aanwezig moet zijn met minimaal 1 jaar klinische ervaring, waarvan minimaal een half jaar in een specialisme zoals chirurgie, cardiologie, anesthesiologie of intensive care. En dat is waar Rob Jetten het over heeft. Volgens hem zijn er 20 ziekenhuizen die dit niet kunnen waarmaken. En als je uitgaat van alle 83 ziekenhuizen met een SEH is dat toch bijna een kwart.

Cijfers hierover vinden we bij het RIVM. Die onderzocht dit voorjaar in hoeverre de ziekenhuizen voldoen aan de nieuwste criteria voor de SEH’s, door ze vragenlijsten te sturen. Daarin hebben 7 ziekenhuizen aangegeven dat ze niet voldoen aan de norm van een arts met minimaal 1 jaar klinische ervaring op hun spoedpost. Een heel ander aantal dan waar Jetten mee schermt.

,,Bij meer dan 90 procent van de ziekenhuisorganisaties is wel degelijk een arts aanwezig met voldoende ervaring”, zegt David Baden, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (NVSHA)

Toch blijkt uit het RIVM-onderzoek óók dat 65 van de 83 ziekenhuizen niet aan het volledige eisenpakket voldoet van het Kwaliteitskader Spoedzorgketen. Sommige eisen zijn echter voor een aantal ziekenhuizen niet van toepassing, maar zijn wél meegerekend. Dat geeft een vertekend beeld.

Risico?

Spoedeisende hulp die niet aan de nieuwste kwaliteitsnormen voldoet klinkt risicovol, maar is het niet volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. De 65 SEH’s zijn nader onderzocht en de inspectie concludeert dat de kwaliteit van de SEH’s niet in het geding is.

Zowel volgens de inspectie áls volgens de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen lopen mensen geen gezondheidsrisico wanneer ze zich met ernstige buikpijn of een botbreuk melden op een spoedeisende hulp.

Maar waarom dan die extra eisen aan de SEH’s als de aangeboden zorg geen risico’s met zich meebrengt? "Vergelijk het met een melkpak waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken. Die is nog zeker 3 dagen drinkbaar zonder dat je er ziek van wordt”, zegt Baden. "Voor 99 procent van de patiënten wordt op alle SEH’s goede kwaliteit geleverd. Maar we willen voor de toekomst de beste zorg kunnen waarborgen."

Conclusie:

Rob Jetten zit drie keer te hoog met zijn cijfer dat 20 SEH’s niet voldoen aan de eis dat er een arts moet werken met minimaal 1 jaar ervaring. Het gaat ‘slechts’ om 7 ziekenhuislocaties. Patiënten die hier belanden met spoedklachten hoeven bovendien niet te vrezen dat ze slechte zorg zullen krijgen. De Inspectie voor de Gezondheidszorg én de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (SVSHA) hebben geconstateerd dat die zorg op dit moment veilig is.

Reactie D66

'Uit de bereikbaarheidsanalyse van de RIVM uit 2022 blijkt het te gaan om 19 SEH-artsen die niet aan de minimale cursussen hadden voldaan. Zonder onze bijbedoelingen is het aantal uit 2022 genoemd. D66 wilde daarmee aangeven dat de kwaliteit van SEH's ernstig onder druk staat door personeelstekort. Het is goed dat de IGJ heeft gezegd dat er ondanks het niet voldoen aan het Kwaliteitskader Spoedzorgketen er geen sprake is van onveilige situaties, iets dat natuurlijk doorlopend goed in de gaten gehouden moet worden.'