Op elke tien mensen die je tegenkomt op Curaçao, hebben er drie of vier van hen een Venezolaanse achtergrond. Venex Curaçao is de stichting die Venezolaanse migranten helpt bij hun integratie en geeft juridische bijstand. Kinderen kunnen ’s middags huiswerkhulp krijgen. Vijf vragen voor directeur Jennifer Sifontes over hun situatie.
Rond 2018 zijn jullie meer aandacht gaan vragen voor de mensenrechten van Venezolaanse vluchtingen. Wat speelde er in die tijd?
“Het aantal vluchtelingen uit Venezuela nam toe door de politieke en economische crisis daar. En ze kwamen niet alleen per boot, maar ook per vliegtuig als toerist om vervolgens zonder verblijfspapieren op het eiland te blijven. Je zag xenofobie (angst voor vreemdelingen) en migranten werden vaak door de overheid vervolgd. Toen zijn wij meer aandacht gaan besteden aan hun mensenrechten. Het viel de Verenigde Staten ook op dat dit gebeurde en rond die tijd kregen we daarom subsidie van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken om meer voor de migranten te doen.”
Is er sindsdien iets veranderd?
“Ja. Voorheen werden we geridiculiseerd. Als we bijvoorbeeld in de pers vertelden wat mensen meemaakten in Venezuela, zeiden Curaçaose politici dat we betaald werden door de VS om Venezuela in een kwaad daglicht te stellen, terwijl er in Venezuela niets aan de hand zou zijn. Tegenwoordig nemen ze ons serieus.”
Maar?
“De enige ‘maar’ is dat de klok tikt. Bij de huidige minister Hato van Justitie en zijn team zien we goede wil om te praten over herziening van procedures en over een meer menselijke behandeling van migranten. Maar in de tussentijd spoort de politie nog veel mensen op, veelal ongedocumenteerden die op hun werk worden gecontroleerd. Dus terwijl de minister kijkt naar een legalisatieprocedure, is er op straat een jacht op ongedocumenteerden gaande om hen uit te zetten.”
Wat betekent dat in de praktijk voor mensen zonder verblijfspapieren?
“Het hangt van de functionaris af hoe iemand behandeld wordt. Er zijn er die empathisch zijn, die de aangehouden persoon met respect behandelen. En die eerst kijken of iemand misschien bezig is zijn verblijfspapieren te regelen. Als dat het geval is, zal hij een organisatie of familie bellen om de persoon in kwestie op te halen. Maar er zijn andere functionarissen die mensen meteen naar het detentiecentrum brengen en dan pas uitzoeken of iemand misschien bescherming zoekt en papieren heeft. Degenen die niets hebben, blijven in het detentiecentrum.”
Wij hoorden van een jurist dat mensen niet vanzelf een advocaat krijgen.
“Ja, we hebben veel van dat soort zaken gezien. Het is belangrijk om te benadrukken dat het verbeterd is. Een paar jaar geleden was het verschrikkelijk: gedetineerde migranten werden afgesloten van de buitenwereld. Nu wordt een advocaat niet aangeboden, maar ook niet meer geweigerd.”
Betekent dit dat er geen mensenrechtenschendingen meer zijn?
“Jawel, er worden nog steeds mensenrechten geschonden. Soms mogen mensen geen bezoek ontvangen, soms gaan er weken voorbij voordat ze hun advocaat kunnen zien. We zijn in gesprek met het ministerie van Justitie om tot een protocol te komen, zodat wij deze migranten zonder papieren kunnen bezoeken en hen kunnen helpen met psychosociale zorg. We hebben goede hoop dat dat gaat lukken.”
